digitaal portfolio

Er is een sterk groeiend enthousiasme voor digitale portfolio's. Steeds meer scholen denken erover om digitale portfolio’s in te zetten voor hun leerlingen. Tijdens het gesprek hierover met leerkrachten en schoolleiders wordt duidelijk dat men veelal denkt aan ‘mappen’ waarin de leerling tekeningen, werkstukken en andere resultaten kan opbergen. Een beetje zoals wat ik zelf op zolder heb staan. Een door mijn moeder zorgvuldig gemaakte selectie van certificaten, diploma’s en tekeningen die ik al die jaren heb gemaakt. Ik heb drie schoenendozen vol. Als dat is wat je wilt dan kun je prima uit de voeten met het opslaan van dat soort bestanden op een persoonlijke drive voor iedere leerling.

Een digitaal portfolio kan echter zoveel méér zijn dan een digitale schoenendoos en velen hebben eigenlijk nog helemaal geen idee van de (on)mogelijkheden. Maar wat is het digitaal portfolio dan precies?

Het persoonlijk digitaal portfolio is een verslag dat de ontwikkeling, vorderingen en talenten van de leerling vastlegt en bewaart. Het laat het proces van ontwikkeling van de leerling zien. Het digitale portfolio gaat uit van eigenaarschap en stemt af op de individuele leerbehoefte van de leerling. De leerling laat via zijn eigen portfolio zien wat hij heeft geleerd en welke informatie hij gebruikt(e). Toetsresultaten, werkstukken, tekeningen, foto's en presentaties worden bewaard en reizen idealiter mee van basisschool naar voortgezet onderwijs."

Jeroen Schutz

Inzicht in ontwikkeling van leerlingen

In een portfolio kunnen leerlingen zélf laten zien aan welke doelen zij hebben gewerkt. Zo’n portfolio is dan niet alleen een bewaarmap voor tekeningen en werk, maar biedt de mogelijkheid de ontwikkeling van leerlingen te volgen in een nieuw soort digitaal rapport. Een digitaal portfolio is in mijn ogen vooral een soort ‘groeidocument’. En dat vergt een andere aanpak, zeker als je de leerdoelen een onderdeel wilt laten worden van het digitaal portfolio. Je gaat procesmatig aan de slag en krijgt zo meer zicht op de ontwikkeling van de talenten van de leerling. Daardoor kun je ingaan op de individuele behoeften van de leerling en het portfolio gebruiken voor formatieve processen. Zo krijgt de leerling ook zelf een beeld bij diens eigen ontwikkeling.

De afbeelding hiernaast toont een voorbeeld van een grafiek waar de leerling, leraar én ouders direct kunnen zien aan welke leerdoelen werd gewerkt. In de werkelijke situatie kan de gebruiker ip zo'n taartpunt klikken en ziet dan aan welke doelen er werd gewerkt. 

Een nieuw leerlingvolgsysteem?

Als je het portfolio niet alleen als digitale bewaardoos ziet, maar ook als een nieuwe manier van het volgen van een leerling, dan biedt dat een nieuw perspectief. Je kunt er verslag doen van de leerdoelen waaraan de leerling werkte maar je kunt in een digitaal portfolio ook méér ‘data’ gebruiken. Idealiter maak je van het portfolio een centraal punt waar een verzameling van leerdoelen en werkstukken gecombineerd kan worden met andere data die bijvoorbeeld vanuit het leerlingadministratie systeem kan worden overgeheveld, zodat een totaalbeeld ontstaat van de leerling op één plek. Het gebruik van data is in het onderwijs echter nog een redelijk onontgonnen terrein. Het wordt ook nog niet echt gezien als inhoud voor een portfolio. Zodra het woord ‘data’ is gevallen, rijzen er direct vragen over privacy. En terecht, want zeker bij nieuwe digitale ontwikkelingen dienen we terughoudend te zijn met de wijze waarop we data gebruiken. Maar dat maakt een digitaal portfolio niet minder waardevol.

Eigenaarschap

Het zou natuurlijk helemaal fantastisch zijn als het digitaal portfolio een document is waarvan het eigendom bij de leerling ligt. Of bij diens ouders/verzorgers, als de leerling minderjarig is. Stel je voor dat je het digitaal portfolio kunt meenemen van school naar school. Of zelfs dat je elementen uit je portfolio, zoals certificaten, in nog een veel later stadium, kunt delen met je toekomstig werkgever!

Als je wilt werken met een digitaal portfolio, kijk dan goed naar alle mogelijkheden die zo'n digitaal portfolio (of e-portfolio) kan bieden en maak het dan méér dan alleen een digitale bewaardoos. Gebruik het voor talentontwikkeling en voor zelfreflectie. En sta stil bij de mogelijkheden voor het vastleggen van observaties binnen het portfolio, zoals rondom werkhouding, talenten, executieve vaardigheden en sociaal-emotionele ontwikkeling.

Gratis inspiratiesessie?

Wil je meer weten over het digitaal portfolio? Heb je behoefte aan praktijkvoorbeelden? Boek dan een gratis inspiratiesessie.
We komen dan langs bij jou op school en helpen je op weg. Bovendien verbinden we je met scholen die (veel) ervaring hebben met het werken met een digitaal portfolio.

Een digitaal portfolio is een verslag dat de ontwikkeling, vorderingen en talenten van de leerling vastlegt en bewaart. De leerling werkt dagelijks vanuit het portfolio en laat via leerdoelen zien wat hij heeft geleerd en welke informatie hij gebruikt. Het Schoolpoort portfolio maakt dit proces van ontwikkeling van de leerling zichtbaar. Dat houdt dus in dat er in feite geen rapport meer nodig is; leerkrachten en ouders zijn continu op de hoogte.

Binnen Schoolpoort kan iedere school overigens haar eigen curriculum aanmaken. Alle kern- & tussendoelen zijn standaard in Schoolpoort aanwezig. Je hoeft daar als leerkracht niets voor te doen! En alle gegevens worden automatisch verwerkt en geanalyseerd. Daar krijgen wij hulp bij van de VU Universiteit.

Benieuwd hoe dit werkt? Maak HIER een afspraak en wij komen vrijblijvend langs voor een demo!

In 2014 startte Schoolpoort met als een van haar belangrijke uitgangspunten dat privacy in onderwijs kon verbeteren. Jeroen Schutz, een van de oprichters van Schoolpoort, bedacht ‘de Digitale Kluis’. Dat vormde de basis voor de ontwikkeling van een nieuw platform voor onderwijs; een platform dat helpt om gegevens van leerlingen beter te kunnen bewaren en dat de overdracht van gegevens van een leerling van school naar school eenvoudiger maakt, met maximale borging van privacy. Jeroen is nu uitgenodigd door Facebook voor een ‘ronde tafel’ gesprek. Het thema: ‘The Future of the Personal Data Ecosystem’. Tijdens deze sessie praten we mee met stakeholders uit 7 landen over beleidsmatige vraagstukken die te maken hebben met persoonlijke (en dus vertrouwelijke) data.

Schoolpoort ontwikkelde in 2014 een visie over het werken met digitale portfolio’s en het vereenvoudigen (en verbeteren) van de communicatie met ouders. Door middel van een ‘single-sign-on’ benadering maakt Schoolpoort het voor leerkrachten en scholen uiteindelijk eenvoudiger om administratieve taken te verrichten. Maar het doel werd ook om gegevens van leerlingen vanuit meerdere systemen te verzamelen en inzichtelijk te maken. Dat bespaart leerkrachten veel administratieve handelingen; de hoge administratieve druk is immers een van de meest gehoorde klachten in het onderwijs.Veel data dus.

Schoolpoort wil leerkrachten dus helpen bij het monitoren van gegevens (data) van leerlingen om zo de onderwijskwaliteit te helpen verbeteren. Dit op basis van de principes van ‘recommendation’. De privacy van leerlingen staat daarbij steeds bovenaan in de agenda en vormt het ‘DNA’ van Schoolpoort. Aangezien wij ons echter zorgen maakten over het gebrek aan goede maatregelen voor privacy in onderwijs, trokken we destijds hard aan de bel. Er werden kamervragen gesteld en in 2015 werden we zelfs uitgenodigd om onze visie in de Tweede Kamer te delen met de toenmalige Kamerleden voor Onderwijs. Dit deed veel stof opwaaien en we werden dan ook veelvuldig uitgenodigd door organisaties binnen de onderwijssector om onze visie te delen. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) is in onderwijsland ‘hot topic’ en veel scholen en schoolbesturen zijn hard (en goed) bezig om hun zaken goed op orde te krijgen.

Jeroen Schutz: ‘Ik ben er trots op dat Facebook mij heeft uitgenodigd om mee te praten over dit onderwerp. Alle EU-lidstaten hadden hun wetgeving gebaseerd op de EU privacy richtlijnen uit 1995. En de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) was daarop gebaseerd. Vanaf 25 Mei 2018 zal de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van toepassing zijn. Die zal het een en ander dan gaan vervangen. Maar hoe gaan ICT bedrijven en platforms daar dan mee om? Facebook gebruikt data van haar gebruikers voor marketingdoeleinden. Dat staat lijnrecht tegenover de visie van Schoolpoort. Daarom vind ik het juist zo interessant om aanwezig te zijn. Ik interpreteer deze sessie als een poging van Facebook om van startups zoals wij te leren. Zij, en andere grote internationale platforms zoals Google, staan continu in het middelpunt van de aandacht in de privacydiscussie. Ik ben benieuwd met welke maatregelen Facebook zelf misschien bezig is op het gebied van persoonlijke data. Wie weet hoor ik daar tijdens deze sessie ook meer over en kunnen we zelfs, juist door onze visie te delen, op de een of andere manier een steentje bijdragen. Maar ik wil ook kennismaken met de andere genodigden; kennisdeling en samenwerken zijn belangrijke voorwaarden voor de toekomst van beleid en feitelijke oplossingen voor het borgen van persoonlijke en dus vertrouwelijke gegevens. Ik zie dus uit naar een constructieve en leerzame ervaring.’

Schoolpoort is aanwezig op de grootste vakbeurs voor onderwijsprofessionals in Nederland. Daar kunnen wij natuurlijk niet ontbreken. Via onze website kunt u gratis toegang krijgen tot de beurs.

We zullen veel nieuwe mogelijkheden kunnen laten zien op NOT. Voor diegene die nieuwsgierig is geworden en die zich graag wil onderdompelen in alles wat onderwijs te bieden heeft, kom dan naar NOT 2017 in de Jaarbeurs Utrecht en bezoek onze stand B045 in hal 11.

U kunt zich hier registreren

‘We wilden al heel lang een digitaal portfolio’

“We zijn op onze school altijd op zoek naar goede methoden om de ontwikkeling van kinderen te stimuleren en te ondersteunen”, vertelt Mirelle Vermeulen, schoolleider van de Utrechtse basisschool Hof ter Weide. “Daarbij gaat het er om wat mijn team nodig heeft.” Mirelle, Tilly Melissen, Chantal van Schaik en de rest van het team gaan binnenkort werken met Schoolpoort, hét cloud based portfolio waarin de ontwikkeling van het kind centraal staat.

Van leerling en ouders

“De ontwikkeling naar een digitale leerlingomgeving past bij de plannen die we met ons team hebben gemaakt. Je leven lang leren is belangrijk in de huidige samenleving. Daar bereiden we de kinderen op Hof ter Weide op voor. Een digitaal portfolio dat eigendom is van leerling en ouders kan daaraan een waardevolle bijdrage leveren.”

Collectieve ontwikkeling

Peter-Paul Laumans van Schoolpoort licht toe: “Het cloud based leerlingportfolio legt vast, bewaart en analyseert de individuele voortgang van de leerling en maakt de unieke talenten inzichtelijk. Co-creatie met scholen is daarbij van cruciaal belang, want de toekomst van het onderwijs begint bij de sector zelf. Door samen verantwoordelijkheid te nemen voor de resultaten van de collectieve ontwikkeling kunnen we echt iets betekenen in de sector en voor de leerlingen.”

Digitaal portfolio

Hof ter Weide is een academische basisschool in Utrecht én een Teamonderwijs op maat (TOM)-school. Schoolleider Vermeulen: “We zochten al een tijdje naar een goed digitaal portfolio. Dat, en meer, denken we in Schoolpoort gevonden te hebben. Een standaardoplossing waarbij leerlingen en ouders eigenaar worden bij het eigen leerproces was er nog niet. Vanuit een hands on mentaliteit, nieuwsgierigheid en passie om te blijven leren en innoveren gaan we deze uitdaging aan.” Voor de zomer start Hof ter Weide met één groep.

In co-creatie met Schoolpoort en andere deelnemende scholen van het eerste uur wordt in deze periode het portfolio verder ontwikkeld. Daarna is het de bedoeling dat alle groepen van Hof ter Weide met Schoolpoort gaan werken. Hof ter Weide is de eerste Teamonderwijs Op Maat (TOM)-school die aan de slag gaat met Schoolpoort. Ook een andere (excellente) school van hetzelfde KSU-bestuur, ‘De Achtbaan’, start volgend schooljaar met Schoolpoort. Scholen die ook interesse hebben om mee te doen kunnen zich nog aanmelden. 

Meer informatie:

Schoolpoort is een digitaal, cloud based leerlingportfolio voor het onderwijs, waarin het talent van het kind centraal staat. Leerkrachten, ouders en leerlingen werken samen in één systeem, dat ook thuis, op de tablet of telefoon toegankelijk is. Schoolpoort gebruikt ‘big data’ om leerresultaten te analyseren en maatwerk leerstof (apps, tools, video’s, methods) aan te reiken. De privacy is volledig gegarandeerd. Door de transparantie, communicatie en samenwerking bevordert Schoolpoort een succesvol onderwijsproces en samenwerking tussen scholen en ouders en scholen onderling. www.schoolpoort.nl, Peter-Paul Laumans, tel. 06-20537156

Hof ter Weide is een academische opleidingsschool en TOM-school van de Katholieke Scholenstichting Utrecht (KSU) met ongeveer 430 leerlingen. De school heeft als kernwaarden: Rust, Aandacht, Vertrouwen, Zelfstandigheid, Samen en Respect. Vanuit de missie ‘Ik weet wie ik ben, wat ik kan en wat ik wil’ leert Hof ter Weide kinderen samen te leren, talent te ontwikkelen en uit te blinken. www.ksu-hofterweide.nl, Mirelle Vermeulen, tel. 06-17116781 of Tilly Melissen: tilly.melissen@ksu-utrecht.nl

OBS De Delta heeft zich aangesloten bij Schoolpoort. Deze school is in vele opzichten vooruitstrevend. De school bestaat slechts een paar jaar maar is in die korte tijd letterlijk uit haar voegen gebarsten als gevolg van de vooruitstrevende visie en gedrevenheid van directeur Babs Schipper en het team van de Delta. Wij vroegen Babs waarom zij heeft gekozen voor Schoolpoort:

Babs Schipper; Eindelijk een digitaal systeem voor kinderen, ouders, partners en de school! De school bestaat nu 5 jaar en al vanaf de start zijn we op zoek naar een digitaal ‘All-in-one systeem’. Door te kiezen voor Schoolpoort hebben we naast een oudercommunicatie platform, nu ook digitale kinderportfolio’s, een goed administratiesysteem en de mogelijkheid tal van onze partners aan te sluiten, zodat de informatie veilig voor ons en ouders toegankelijk is. Het feit dat we als school invloed hebben op de verdere ontwikkeling van dit nu al innovatieve, gebruiksvriendelijke systeem, maakt het enthousiasme nog groter.

Technologieën volgen elkaar in hoog tempo op. Dit leidt tot een stortvloed aan informatie. Leren je weg te vinden in deze steeds nieuwe en groter wordende multimediale wereld is iets waar wij de kinderen zo goed mogelijk op willen voorbereiden. Vaardigheid, creatief zijn en zelfredzaamheid staan hoog in ons vaandel. Het nieuwe leren kenmerkt zich door de overgang van een passieve manier van leren naar een meer actieve vorm van onderwijs. Het nieuwe leren is: leren denken, leren samenwerken, creatief zijn, leren leren. Vanuit deze filosofie werkt OBS De Delta. En vanuit die visie is De Delta nu ook aangesloten op Schoolpoort.

Onze school heeft als onderschrift School voor de toekomst en is meer dan alleen leren en kennis vergaren. Onze school is een afspiegeling van de maatschappij, een sociale leergemeenschap. Kinderen uit verschillende gezinnen, met verschillende achtergronden, komen dagelijks bij elkaar. Respect en nieuwsgierigheid naar deze verschillen zien wij als verrijking. Ieder kind met zijn eigen Talent. Daarom besteden we veel aandacht aan 21ste eeuwse vaardigheden, kunst en cultuur en zijn uitstekende digitale vaardigheden voor ons vanzelfsprekend. Op deze wijze bereidt OBS De Delta kinderen voor op de toekomst!