leerlingportfolio

“Do not train a child to learn by force or harshness; but direct them to it by what amuses their minds, so that you may be better able to discover with accuracy the peculiar bent of the genius of each.” – Plato

De ontwikkelingen van Schoolpoort gaan primair uit van het feit dat Schoolpoort het kind centraal stelt in haar oplossingen. Dat biedt tal van voordelen als het gaat om het oplossen van de problemen waarmee de sector kampte de afgelopen jaren, bijvoorbeeld op het gebied van privacy en van dataverzameling. Maar belangrijk uitgangspunt van Schoolpoort is ook dat kinderen een eigen portfolio bouwen; een digitaal portfolio dat zij letterlijk meenemen van het primair- naar voortgezet- en zelfs hoger onderwijs. Binnen zo’n portfolio horen ook zaken die vallen onder de noemer ’21e eeuwse vaardigheden’ (21st Century Skills) namelijk: samenwerken, creativiteit, ict-geletterdheid, communiceren, probleemoplossend vermogen en kritisch denken. Maar hoe doe je dat?

In samenwerking met specialist Frank van den Oetelaar gaat Schoolpoort aankomende schooljaar starten met het ontwikkelen van (leerlingcentrische) tools die het leerkrachten makkelijker moeten maken om met deze vaardigheden aan de slag te gaan.

ICT en 21st century skills hebben toch alles met elkaar te maken?

Frank van den Oetelaar: ‘Allereerst een nee, daarna toch een ja. Regelmatig worden we benaderd om vanuit de inzet van ICT te kijken naar 21st century skills. Daarop antwoordde ik altijd met een nee. Het ontwikkelen van vaardigheden is naar ons idee veel meer dan het kunnen hanteren van ICT. Vertrekkend vanuit de leerling centraal, werken aan talenten en interesses kijken wij naar mogelijkheden om leerlingen vaardigheden te laten ontwikkelen die van belang zijn in de huidige kennissamenleving. Gedacht kan bijvoorbeeld worden aan samenwerken, kennisconstructie, probleem oplossend en kritisch denken, creativiteit. ICT zien we daarbij als hulpmiddel ter ondersteuning van leer- en ontwikkelprocessen van leerlingen. In dit perspectief gaat het om het kunnen gebruiken van ICT bij leren en ontwikkelen. In de samenleving om ons heen is ICT niet meer weg te denken, vandaar alsnog een ja, maar dan dus als middel. ICT-geletterdheid en mediawijsheid nemen hierbij een belangrijke plaats in’

Schoolpoort gaat zich met van den Oetelaar vooral richten op het ontwikkelen van instrumenten waarmee leerkrachten de leerling kunnen helpen met het in beeld brengen van de ontwikkeling. Daarbij staan 2 belangrijke vragen telkens centraal; hoe kun je een kind helpen bij het ontdekken en vervolgens ontwikkelen van een bepaalde vaardigheid en; welke rol hebben leerkrachten en ouders in zo’n proces?

Dus Schoolpoort gaat 21st Centruy Skills meetbaar maken?

Jeroen Schutz van Schoolpoort: ‘Net als Frank begin ik hier met een nee, daarna toch een ja. We moeten niet proberen om bijvoorbeeld het ‘probleemoplossend vermogen’ van een leerling in rapportcijfer te vatten; dat werkt simpelweg niet, kan niet en dat moet je ook niet willen. We willen juist af van de afrekencultuur en willen ons focussen op het helpen ontwikkelen van de talenten van een kind. Door een kind daarbij te helpen en te stimuleren, kan een kind zich optimaal ontwikkelen. Het kind zal zich prettiger voelen en het komt diens intrinsieke motivatie ten goede. En daar waar nodig kan hij of zij dan eventueel extra uitgedaagd worden. We willen modellen ontwikkelen waarmee we bepaalde talenten van een kind zichtbaar maken en vervolgens ontdekken hoe een kind zich ontwikkelt. Daarbij gaan we uit van een holistische benadering en dus bijvoorbeeld van het visualiseren met behulp van typologieën. Het visualiseren van talent speelt dus wel een rol in hetgeen wij voor ogen hebben. Dat is een enorme uitdaging maar dat gaat ons zeker lukken’

Het aankomend schooljaar gaan Schoolpoort en van den Oetelaar aan de slag en een aantal scholen zal gaan meedraaien in de pilot. Scholen die interesse hebben om deel te nemen kunnen zich nog AANMELDEN. Deze scholen krijgen voor 2 maanden tevens toegang tot Schoolpoort.

Dat privacy in het onderwijs een heet hangijzer is, werd het afgelopen half jaar pijnlijk duidelijk. De Tweede Kamer zoekt naar een oplossing en heeft vandaag voor de vaste Kamercommissie Onderwijs de makers van Schoolpoort uitgenodigd vanwege hun visie op privacy. Het basisconcept van Schoolpoort, de ‘digitale kluis’ voor leerlingen, lost niet alleen het privacy probleem op, maar stimuleert ook talentontwikkeling van leerlingen en vereenvoudigt het werk van scholen. De basis is een rigoureuze wijziging van het systeem: maak de leerling zelf eigenaar van zijn onderwijsgegevens.

Eind vorig jaar lekte een rapport uit dat het ministerie van OCW door PwC heeft laten uitvoeren, waaruit bleek dat scholen welwillend zijn, maar dat het in de praktijk vaak misgaat. Niet veel later barstte de bom toen RTL Nieuws ontdekte dat scholen persoonsgegevens delen met grote uitgevers. Ook werd er een lek ontdekt in een van de servers van Basispoort. Duidelijk werd dat de huidige gebruikte informatiesystemen kwetsbaar, onveilig, inefficiënt en niet transparant zijn.

Privacy issue – Alsof jouw LinkedIn account wordt beheerd door je baas

Hoewel er sindsdien stappen zijn gemaakt, zijn de makers van Schoopoort van mening dat het huidige systeem drastisch omgegooid moet worden. Hun oplossing, Schoolpoort, is een digitale kluis die eigendom is van de leerling. Hierin worden alle onderwijsgegevens gedurende de schoolcarrière van de leerling overzichtelijk verzameld. De leerling (of tot 16-jarige leeftijd, de ouders) krijgt de sleutel tot de kluis en daarmee toegang tot het beheer van zijn gegevens. De leerling is dan zelf verantwoordelijk voor het delen van de gegevens met de overheid en bepaalt zelf of zijn gegevens worden gebruikt voor zaken als het vervaardigen van lesmateriaal of het verbeteren van toetsen en examens of voor het delen van bepaalde gegevens met uitgevers. “Volgens ons is de basis van het probleem dat scholen nu nog alle onderwijsgegevens in beheer hebben. Zelf ben je dus geen eigenaar van je leerresultaten, zoals CITO-uitslagen.” Een raar principe, aldus Peter Paul Laumans, een van de vier initiatiefnemers. “Het is jóuw school portfolio. Het is alsof jouw LinkedIn account wordt beheerd door je baas.”

Onderwijsparticipatie – meer dan twee keer een tien-minuten-gesprek

De initiatiefnemers, zelf ook vaders en jarenlang actief in het onderwijs bedachten uit onvrede Schoolpoort. Zij misten betrokkenheid bij de opleiding van hun kinderen en vroegen zich hardop af wat er met de gegevens van hun kinderen gebeurde. Jeroen Schutz, oprichter van Schoolpoort “We zagen de gegevens van onze kinderen terug in soms wel 10 verschillende systemen, maar bijvoorbeeld ook op Facebook en Twitter. Goedbedoeld, maar niet wenselijk. Privacy en procesverbetering in het onderwijs was de aanleiding voor de ontwikkeling van Schoolpoort, maar we zagen ook dat waardevolle informatie niet optimaal werd gebruikt en gedeeld. Op dit moment wordt je als ouders slechts op een paar momenten betrokken bij de vorderingen van je kind: tijdens een tien-minuten-gesprek of snel even tussendoor op het schoolplein.”

In Schoolpoort wordt de informatie overzichtelijk verzameld en verhuist deze in de digitale kluis mee met de leerling gedurende de gehele onderwijscarrière. Nu gaan onderwijsgegevens nog eenvoudigweg verloren omdat de (informatie)systemen van basisonderwijs, voortgezet onderwijs en hoger onderwijs niet goed op elkaar aansluiten. In plaats van ad-hoc informatie – een printje tijdens een oudergesprek – krijgen ouders over meerdere jaren inzicht in de totale ontwikkeling van een kind. Zo kunnen ze zien waar het talent van een kind tot uitdrukking komt en wat een kind nodig heeft.

Succesvolle pilots – leerkrachten zijn geen administratief medewerker meer

Schoolpoort is een laagdrempelig alles-in-een-systeem dat werd ontwikkeld in nauw overleg met ouders, leerkrachten en schoolbesturen. Honderden scholen meldden zich aan voor de pilot en meer dan 75 onderwijsinstellingen nemen deel aan de uitgebreide pilotfase. De reacties zijn uitermate positief. Een van de pioniers, verenigingsdirecteur van 14 basisscholen in de gemeentes Stichtse Vecht en Ronde Venen, vertelt over haar ervaringen tot nu toe: “Ouderbetrokkenheid staat hoog op ons lijstje, maar we worstelden hoe we dit ‘educatief partnerschap’ in de praktijk moesten invullen. Met Schoolpoort zien we dat leraren en ouders sneller en beter met elkaar schakelen omdat ze dezelfde informatie tot hun beschikking hebben. Daarnaast is het een ontlasting van het personeel. Omdat we met één gebruiksvriendelijk systeem werken, met één login, voelen leerkrachten zich geen administratief medewerker meer. Zo kunnen we ons meer concentreren op onze kerntaak: goed onderwijs en is het zelfs een besparing in het budget.”

Internationale interesse

De activiteiten van Schoolpoort blijven niet onopgemerkt bij investeerders. Onlangs ontving het bedrijf extra financiering en inmiddels is er ook vanuit het buitenland interesse getoond voor de applicatie.